Hoeveel ruimte heb ik nodig voor een warmtepomp?

Het antwoord op de vraag hoeveel ruimte je nodig hebt voor een warmtepomp verschilt sterk per situatie en de gekozen oplossing. Toch bepalen drie vragen 90% van het antwoord:

Vraag 1: BINNENRUIMTE: Wil je helemaal van het gas, of kies je eerst voor een hybride oplossing?

Een warmtepomp die je volledig van het aardgas afhaalt (all-electric), moet óók warm douchewater kunnen leveren. Anders dan bij een cv-ketel kan een warmtepomp dit niet acuut. Een warmtepomp maakt geleidelijk warm douchewater en slaat dit op in een warmwaterboiler van 200 à 300 liter. Deze boiler heeft de omvang van een koelkast, met gemiddeld genomen een voetafdruk van 60x60cm en een hoogte van 180cm. Wanneer je echter een hybride opstelling kiest, dan blijft de cv-ketel onveranderd het warme water leveren. Dit bespaart je de ruimte voor de warmwaterboiler; een hybride warmtepomp scheelt qua binnenruimte ten opzichte van all-electric dus een extra koelkast. Belangrijke kanttekening: wat je bij een hybride warmtepomp niet bespaart is natuurlijk het aardgas dat de cv-ketel gebruikt om dit douchewater te maken.

Maar ook zónder de warmwaterboiler heeft een warmtepomp altijd een binnenunit, die met leidingen wordt verbonden aan de buitenunit (zie vraag 2). De binnenunit van een warmtepomp lijkt qua omvang op een cv-ketel, met afmetingen in de ordegrootte 80 cm hoog, 40 cm breed en 40 cm diep. In sommige gevallen kan je bij een hybride opstelling jouw bestaande cv-ketel behouden; in dat geval komt er een -qua omvang- vergelijkbaar apparaat naast te hangen. Bij ‘all-electric’ is de binnenunit van de warmtepomp vaak geïntegreerd in de warmwaterboiler (All-in-One) en heeft dus de omvang van een koelkast. Beide onderdelen (warmtepomp en warmwaterboiler) zijn ook als twee losse bouwstenen aan te schaffen. Dat geeft in de regel meer flexibiliteit om de nieuwe apparatuur te plaatsen in de ruimte.

Vraag 2: BUITENRUIMTE: Kies je voor een lucht-waterwarmtepomp of een bodemgebonden warmtepomp?

Een grondgebonden warmtepomp en ventilatieluchtwarmtepomp hebben allebei geen buitenunit. Een lucht-/waterwarmtepomp meestal wel. Als het gaat om de buitenruimte is daarom het onderscheid tussen drie groepen belangrijk om te kennen.  .

1. Bij bodemgebonden systemen wordt warmte uit de bodem gehaald. Er wordt een zogeheten bodembron aangelegd door leidingen te boren in de ondergrond van jouw tuin. Doordat dit hele systeem zich ondergronds bevindt is er geen zichtbaar apparaat in de buitenruimte. Door de afwezigheid van een buitenunit is er ook geen omgevingsgeluid. Een tuin die bereikbaar is voor een boorinstallatie is wel een vereiste.
2. Bij luchtsystemen wordt warmte gehaald uit ofwel de (2) buitenlucht, ofwel de (3) ventilatielucht in jouw woning. Bij de eerste optie is in de meeste gevallen wel sprake van een buitenunit. Deze buitenunit is bij kleinere vermogens vaak gelijk aan de bekendere airco-buitenunit (110cm breed, 50cm diep x75cm hoog) en wordt in de regel geplaatst op je garagedak, in de tuin of aan je gevel. Deze buitenunit wordt met leidingen verbonden aan de binnenunit in je huis. Er zijn overigens ook enkele lucht/-waterwarmtepompen zonder buitenunit verkrijgbaar.
3. Bij ventilatielucht werkt dit anders. Een ventilatieluchtwarmtepomp is vaak relatief compact en vervangt dan jouw mechanische ventilatiebox. Qua omvang zijn ook redelijk vergelijkbaar. Inmiddels zijn er echter ook modellen die voldoende capaciteit hebben om de woning volledig van het gas te halen. In dat geval is er binnen ook ruimte nodig voor een warmwaterboiler (zie vraag 1). Wat niet verandert is dat ventilatieluchtwarmtepompen geen buitenunit hebben, want ze gebruiken de ventilatielucht uit de woning, soms aangevuld met buitenlucht die wordt aangezogen door de binnenunit.

Vraag 3: Bij lucht-/waterwarmtepompen: monobloc of split?

Allebei klinken ze als een ijsje, maar monobloc en split zijn twee typen buitenunits. Bij een lucht-/waterwarmtepomp is daarmee de verhouding tussen binnen- en buitenruimte te sturen. Bij Monobloc zit namelijk het volledige koelcircuit van de lucht-waterwarmtepomp in de buitenunit, en lopen er leidingen met warm water van buiten naar binnen. Bij Split is het koelcircuit verdeeld over de binnen- en buitenunit, en loopt er koelvloeistof door de leidingen. Ten opzichte van een Monobloc is de buitenunit van een Split kleiner en lichter, waardoor deze aan de gevel kan worden gemonteerd. Hoewel de prestaties vergelijkbaar zijn, is een Monobloc meestal iets duurder in aanschaf. De installatiekosten hiervan liggen echter vaak iets lager.